تشبیه بلیغ - صفحه پنج

                                   "  تشبیه  بلیغ  "

      طرح سئوالات مفهومی :

الف – در اشعار زیر کدام یک از پایه های تشبیه حذف شده و نوع تشبیه بلیغ اضافی و

غیراضافی آن را مشخص کنید :

1 – تو دی ماهی و آن دلبر بهار است                         رسید نتان به هم دشوار کار است.

دی ماهی : مشبه ؛ دلبر بهار : مشبه به ؛ وجه شبه : غیرممکن نشان دادن وصال آن دو

ادات و وجه شبه (حذف ) – (( تشبیه بلیغ اضافی ))

2 –هرگز نمیرد آن که دلش زنده شد به عشق                  ثبت است بر جریدۀ عالم  دوام ما

عالم : مشبه ؛ جریدۀ : مشبه به ؛

ادات (حذف ) – وجه شبه ( حذف ) : گستردگی + (( تشبیه بلیغ اضافی ))

3 – رویم چو زر زمانه می بین و مپرس                  این اشک چو ناردانه می بین و مپرس

رویم : مشبه ؛ چو : ادات ؛ زر : مشبه به + وجه شبه ( حذف ) :زردی

اشک : مشبه ؛ چو : ادات ؛ ناردانه : مشبه به + وجه شبه (حذف ) : سرخی

   (( تشبیه بلیغ غیر اضافی ))

4 – میان دو کس جنگ چون آتش است                         سخن چین بدبخت هیزم کش است

مشبه : جنگ ، سخن چین ، هیزم کش ؛ مشبه به : آتش ؛ ادات : چون

مصراع اول : وجه شبه (حذف ) : شعله ور شدن ، ویران کردن + آتش افروزی : سخن دیگران

را از جایی به جایی بردن

مصراع دوم : وجه شبه ( حذف ) :حمل کردن ( هیزم از جایی به جایی بردن )

  (( تشبیه بلیغ غیر اضافی ))

5 – جمعی چو گل و لاله به هم پیوسته      تو هیزم خشک در میان ُرسته

جمعی : مشبه ؛ چو : ادات ؛ گل و لاله : مشبه به ؛ وجه شبه (حذف ) : تازگی و طراوت

تو : مشبه ، هیزم : مشبه به ؛ خشک : وجه شبه  ؛  ادات ( حذف )

  (( تشبیه بلیغ غیر اضافی ))

                                      "  5  "