عظمت الهی کلام خدا در مقایسه با سایر کلام‌ها

 

قال‌ النبی(ص):

«فضل القرآن علی سائر الکلام، کفضل الله علی خلقه».

پیامبر اکرم(ص) فرمود:

برتری قرآن بر سایر سخنان، همانند برتری خداوند بر مخلوقاتش است.(1)

ـــــــــــــــــــــــــــــ
1- بحارالانوار، ج 92، ص 17

سال 1401 ؛ سال گشوده شدن درهای علم و تلاش

سال 1401 با سلامتی و موفقیت

امام زمان(عج) «بقیه ًْالله» برای امت آخرالزمان

بر اساس روایات تفسیری از آموزه‌های قرآن، حضرت مهدی(عج) همان «بقیه‌الله» است که از سوی خدا برای آخر الزمان در نظر گرفته شده تا تمدن اسلامی را در همه جهان براساس آموزه‌های ثقلین کتاب الله و عترت رسول‌الله(ص) ایجاد کند و اهداف و ماموریت همه پیامبران و اولیای معصوم الهی‌(ع) را جامه عمل بپوشاند و در یک کلمه عدالت را بر اساس آموزه‌های اسلامی جهانی سازد. بنابراین، تحقق بخشی  به رسالت الهی در قالب جهانی ‌سازی 

تمدن اسلامی از مهمترین اهداف حضرت ولی عصر(عج) است که نویسنده در این مطلب با مراجعه به آموزه‌های قرآن، آن را تبیین کرده است. 

***

براساس آموزه‌های قرآن، رسالت الهی پیامبران با ولایت امیرمومنان علی(ع) به اتمام و اکمال رسید(مائده، آیه 3) و آن حضرت(ع) به عنوان ولی‌الله (مائده، آیه 50) مامور می‌شود تا رسالت الهی پیامبران را در قالب حکومتی الهی استمرار بخشد و عدالت را در جهان فراگیر سازد.

البته توطئه‌های منافقان کافر (مائده، آیه 67) اجازه نداد تا این خواسته الهی در آن زمان تحقق یابد و حکومت ولایی الهی به شکل کامل شکل گیرد، بلکه سقیفه بنی ساعده 

همه چیز را به بیراهه کشاند و ظلم بسیار بزرگی را در حق تمام بشریت بلکه حتی جن مرتکب شد که قابل توصیف نیست.

با این همه، خدا در قرآن وعده داده تا مستضعفان از ظلم مستکبران به مدد الهی بیرون آیند و حکومت حق الهی در همه جهان گسترش یابد(قصص، آیه 4) و صالحان مصلح حکومت را در دست گیرند و رحمت الهی پیامبر(ص) درهمه هستی گسترش یابد و بندگان خدا به دولت الهی دست یابند چنانکه می‌فرماید: و در حقیقت در زبور پس از تورات نوشتیم که زمین را بندگان شایسته من به ارث خواهند برد؛ براستى در این امر براى مردم عبادت‏پیشه ابلاغى حقیقى است؛ و تو را جز رحمتى براى جهانیان نفرستادیم.(انبیاء، آیات ۱۰۵ تا ۱۰۷)

امام زمان(عج) «بقیه ًْالله» برای امت آخرالزمان

بر اساس روایات تفسیری، این امر در آخر الزمان انجام می‌شود و حضرت مهدی(ع) حکومت جهانی را می‌سازد که حکومت مصلح وعدل مطلق الهی است؛ چنانکه در روایات از جمله روایت حضرت عبدالعظیم حسنی‌(ع)آمده است: دَخَلْتُ عَلَى سَیِّدِی مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیِّ(ع) وَ أَنَا أُرِیدُ أَنْ أَسْأَلَهُ عَنِ الْقَائِمِ أَ هُوَ الْمَهْدِیُّ أَوْ غَیْرُهُ فَابْتَدَأَنِی فَقَالَ لِی یَا أَبَا الْقَاسِمِ إِنَّ الْقَائِمَ مِنَّا هُوَ الْمَهْدِیُّ الَّذِی یَجِبُ أَنْ یُنْتَظَرَ فِی غَیْبَتِهِ وَ یُطَاعَ فِی ظُهُورِهِ وَ هُوَ الثَّالِثُ مِنْ وُلْدِی وَ الَّذِی بَعَثَ مُحَمَّداً ص بِالنُّبُوَّةِ وَ خَصَّنَا بِالْإِمَامَةِ إِنَّهُ لَوْ لَمْ‏ یَبْقَ‏ مِنَ‏ الدُّنْیَا إِلَّا یَوْمٌ وَاحِدٌ لَطَوَّلَ اللَّهُ ذَلِکَ الْیَوْمَ حَتَّى یَخْرُجَ فِیهِ فَیَمْلَأَ الْأَرْضَ قِسْطاً وَ عَدْلًا کَمَا مُلِئَتْ جَوْراً وَ ظُلْماً وَ إِنَّ اللَّهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَى لَیُصْلِحُ لَهُ أَمْرَهُ فِی لَیْلَةٍ کَمَا أَصْلَحَ أَمْرَ کَلِیمِهِ مُوسَى ع إِذْ ذَهَبَ لِیَقْتَبِسَ لِأَهْلِهِ نَاراً فَرَجَعَ وَ هُوَ رَسُولٌ نَبِیٌّ ثُمَّ قَالَ ع أَفْضَلُ أَعْمَالِ شِیعَتِنَا انْتِظَارُ الْفَرَجِ؛ خدمت حضرت جواد‌(ع) مشرف شدم و مى خواستم از آن جناب سؤال کنم آیا قائم که مهدى موعود است اوست یا غیر او؟ پس آن بزرگوار ابتداء فرمود و گفت: اى ابوالقاسم، قائم ما آن مهدى است که انتظار غیبت او واجب است و وقتى که ظاهر مى شود مُطاع است و او سوّمِ از فرزندان من است. به حق آن کسى که محمّد را به نبوت فرستاد و ما را به امامت مخصوص کرد! اگر باقى نماند از دنیا مگر یک روز، خداوند طولانى مى کند این روز را تا آنکه بیرون آید آن بزرگوار، و پر کند زمین را از عدل و داد چنان که از جور و ستم پر شده باشد؛ و خداوند سبحان امر او را اصلاح 

مى کند در همان شبى که فرداى آن ظاهر مى‌شود، چنانکه اصلاح فرمود امر حضرت موسى‌(ع) را در وقتى که رفت از براى عیالش آتش بیاورد، پس مراجعت کرد در حالتى که پیغمبر خدا بود، بعد از آن فرمود: افضل اعمال شیعه ما انتظار فرج است.(کمال‌الدین و تمام‌النعمهًْ، شیخ صدوق، ج ‏۲، ص ۳۷۷؛ کفایهًْ الأثر فی النص على الأئمهًْ الإثنی‌عشر، على بن محمد خزاز قمى‏، ص ۲۸۰؛ بحارالأنوار، علامه مجلسی، ج ‏۵۱، ص ۱۵۶)

پیامبر(ص) در بشارت خویش می‌فرماید: ابشّرکم بالمهدی یملأ الارض قسطاً کما ملئت جوراً و ظلماً، یرضی عنه سکّان السّماء والارض، یقسم المال صحاحاً، فقال رجل ما معنی صحاحاً، قال بالسّویه بین النّاس و یملأ قلوب امّهًْ محمّد(ص) غنی و یسعهم عدله، حتّی یأمر منادیاً ینادی یقول من له بالمال حاجهًْ فلیقم فما یقوم من النّاس الاّ رجل واحد ثم یأمر له بالمال فیاخذ ثم یندم و یردّه؛  شما را به ظهور مهدی(ع) بشارت می‌دهم؛ زمین را پر از عدالت می‌کند، همان‌گونه که از جور و ستم پر شده است؛ ساکنان آسمان‌ها و ساکنان زمین از او راضی می‌شوند؛ و اموال و ثروت‌ها را به‌طور صحیح تقسیم می‌کند. کسی پرسید: معنی تقسیم صحیح ثروت چیست؟ فرمود: به‌طور مساوی در میان مردم! (سپس فرمود:) و دل‌های پیروان محمّد(صلی‌الله‌علیه‌وآله) را پر از بی‌نیازی می‌کند و عدالتش همه را فرا می‌گیرد تا آنجا که دستور می‌دهد کسی با صدای بلند صدا زند: هر کس نیاز مالی دارد برخیزد. هیچ‌کس جز یک نفر برنمی‌خیزد.(نورالابصار فی مناقب آل‌بیت النّبی المختار، صفحه 156 و 157، چاپ مصر)

از نظر آموزه‌های قرآن، حضرت حجت(عج) همان «بقیهًْ‌الله» در قرآن است که خدا درباره آن می‌فرماید: بَقِیَّتُ اللهِ خَیْرٌ لَکُمْ إِنْ کُنْتُمْ مُؤْمِنِینَ وَمَا أَنَا عَلَیْکُمْ بِحَفِیظٍ؛ اگر مؤمن باشید باقیمانده خدا براى شما خیر و بهتر است؛ و من بر شما نگاهبان نیستم.(هود، آیه ۸۶)

هرچند که مراد از بقیهًْ‌الله هر آن چیزی است که باقیمانده باشد، چنانکه قرطبی، یکی از مفسران اهل سنت می نویسد: «بقیهًْ الله خیر لکم؛ أی ما یبقیه الله لکم بعد إیفاء الحقوق؛ بقیهًْ‌الله بهتر است برای شما؛ یعنی آن چیزی که خداوند برای شما بعد از دادن حق دیگران باقی گذاشته است.»(تفسیر القرطبی، القرطبی، ج 9، ص 86)

اما باید توجه داشت که از باب جری و تطبیق، مصداق اتم و اکمل آن همان حضرت مهدی(عج) است؛ زیرا هدف الهی از رسالت آن است تا حکومت صالحان(انبیاء، آیه 105) مصلح ایجاد شود و رحمت الهی که پیامبر(ص)، مصداق اتم و اکمل آن است، در قالب حکومت «انفس» ایشان (آل‌عمران، آیه 61) در جهان تحقق یابد و تمدن اسلامی الهی حکومت قوامین بالقسط شهداء الله را در جهان ایجاد کند.

بنابراین، باید گفت که هر چند معنای «بقیه‌ًْالله» عام و شامل هر چیزی می شود که خداوند برای مردمان باقی گذاشته باشد؛ ولی شکی نیست که یکی از مهم‌ترین چیزهایی که خدا برای انسان باقی گذاشته، همان کسی است که در آخر زمان می‌آید و جهان را پر از عدل و داد می‌کند و وعده الهی(انبیاء، آیه 105) و رسالت پیامبران را برای قیام بالقسط (حدید، آیه 25) تحقق می‌بخشد. از همین رو حتی در بعضی کتب اهل سنت آمده است که امام زمان(عج) خود را «بقیهًْ‌الله» نامیده و دیگران هم به حضرت ولی عصر(عج) «بقیهًْ‌الله» می‌گویند.

ازامام باقر(ع) نقل شده است که فرمود: المهدی منا منصور بالرعب ... وصاح صایح من السماء بأن الحق معه ومع أتباعه فعند ذلک خروج قائمنا، فإذا خرج أسند ظهره إلی الکعبهًْ واجتمع إلیه ثلاث مائهًْ وثلاثهًْ عشر رجلا من أتباعه، فأول ما ینطق هذه الآیهًْ: (بقیهًْ الله خیر لکم إن کنتم مؤمنین ) ثم یقول: أنا بقیهًْ الله و خلیفته و حجته علیکم، فلا یسلم مسلم علیه إلا قال: السلام علیک یا بقیهًْ الله فی الأرض...؛ مهدی از ماست (اهل‌بیت) و خداوند او را با انداختن ‌ترسش در دل دشمنان یاری می‌‌کند ... منادی از آسمان ندا می‌دهد که حق با او و اطرافیانش است. در آن هنگام قیام‌کننده ما قیام می‌کند . پس وقتی ظهور کند به کعبه تکیه داده و سیصدوسیزده نفر همراه وی جمع می‌شوند. پس اولین چیزی که می‌گوید این آیه است: (بقیهًْ الله خیر لکم إن کنتم مؤمنین) سپس می گوید: ای مردم، من بقیهًْ‌الله در زمین و خلیفه خداوند و حجت او بر شما هستم. پس هیچ‌کس به وی سلام نمی‌کند، مگر اینکه می‌گوید: سلام بر تو ای بقیهًْ‌الله...(الفصول المهمهًْ فی معرفهًْ الأئمهًْ، ابن الصباغ مالکی، ج 2 ص 1133-1135، چاپ دارالحدیث)

به هر حال، حضرت مهدی(ع) کسی است که در قالب تمدن اسلامی رسالت همه پیامبران و انزال کتب آسمانی را به‌عنوان مصلح کل و عدل مطلق تحقق می‌بخشد و جهان را براساس نظام سیاسی ولایی و بر مدار و محور حق و عدل اداره می‌کند و طاغوت‌ها را نابود می‌سازد و همه هستی از انسان و غیرانسان از عدالت او بهره می‌برند؛ چنانکه امام علی(ع) می‌فرماید: در زمان حکومت مهدی(ع) گرگ و میش با هم در یک مکان زندگی می‌کنند، بچه‌ها با مارها و عقرب‌ها بازی می‌کنند، در حالی که اذیت نمی‌شوند و شر از میان می‌رود و خیر باقی می‌ماند.(منتخب‌الاثر، ص 474؛ الزام‌الناصب، ص 139؛ نجم‌الثاقب، ص 156)

در روایت است: قائم(ع) به هر سو که رود، ابرها بر سر او سایه می‌افکنند و با زبانی فصیح می‌گویند: این مهدی آل‌محمد است که زمین را پس از وفور بی‌عدالتی و ستم، پر از قسط و عدالت می‌کند. همچنین زمین در زیر پای او و یارانش در هم می‌پیچد؛ یعنی قدرت طی‌الارض خواهند داشت.(بیان‌الائمه، ج 3، ص 252)

خلیل منصوری