(خاطره‌ای به روایت شهید مطهری)

دوست دشمنان و دشمن دوستان

مرد محترمى از طلبه‌‏هاى بسیار فاضل بود. مرد بسیار روشنفکر و متدینى است.
اول بارى که این آدم‌، کلاهى- غیر معمم - مى‏‌شود، وقتى که وارد یکى از مجامع مى‏شود، تمام دوستان و رفقایش او را که مى‌بینند شروع‏ مى‌کنند به حمله کردن و تحقیر کردن.
آنچنان او را ناراحت و عصبانى مى‏‌کنند که با اینکه طبعاً آدم حلیمى است، برمى‏‌گردد یک حرف بسیار منطقى به آنها مى‏‌زند. مى‌گوید‌:
رفقا! من یک حرفى با شما دارم: شما دوست دشمنانتان هستید و دشمن دوستانتان.
برایتان توضیح مى‌دهم:
من فردى هستم مثل شما؛ مثل شما فکر مى‌کنم، مثل شما به خدا و قرآن و پیغمبر و ائمّه معتقدم، مثل شما درس خوانده‌‏ام، مثل شما تربیت شده‌‏ام. من با شما در هزار چیز اشتراک دارم.
حداکثر به قول شما یک گناه مرتکب شده‏‌ام
- اگر این گناه باشد- لباسم را عجالتاً تغییر داده‏‌ام، رفته‏‌ام دنبال کارى، کسبى، زندگى‌‏اى.
فرض مى‏‌کنیم این گناه باشد. شما با من آنچنان رفتار مى‏‌کنید که مرا مجبور مى‌کنید که با شما قطع رابطه کنم.
و یک انسان هم که بى‌ارتباط نمى‌‏تواند باشد، مجبورم بعد از این با صنف مخالف و دشمن شما دوست باشم‌، چون شما دارید به زور مرا از خودتان طرد مى‌‏کنید. پس به این دلیل، شما دشمن دوست خودتان هستید که من باشم. ولى شما دوست دشمنانتان هستید.
بعد مثال مى‌زند، مى‏‌گوید: فلان شخص در همه عمرش هیچ وقت اساساً تظاهرى هم به اسلام نداشته است، علامتى از اسلام در او نبوده، به قرآن و اسلام اظهار اعتقاد نکرده است، معروف است به اینکه ظالم و ستمگر و فاسق و شراب‏خوار است. همین آدم که شما از او انتظار ندارید، یک‏دفعه مى‌‏بینید آمد به زیارت‏ حضرت رضا. همه‌تان مى‌گویید معلوم مى‌شود آدم مسلمانى است.
این دفعه وقتى او را مى‌بینید، با او خوش‏ و بش
مى‌‏کنید. یعنى از هزار خصلت او نهصد و نود و نه تاى
آن بر ضد شما و دین شماست. چون از او انتظار ندارید، همین‌قدر که یک زیارت‏ حضرت رضا آمد

مى‌گویید نه، معلوم شد مسلمان است.
اما در مورد آن کسى که از هزار خصلت، نهصد و نود و نه خصلتش مسلمانى است، یک خصلتش به قول شما خلاف است، به خاطر این خصلت مى‌گویید این دیگر مسلمان نیست و از حوزه اسلام خارج شد.
پس شما دوست دشمنانتان هستید یعنى کمک به دشمنانتان مى‏ کنید و دشمن دوستانتان هستید یعنى در واقع دشمن خودتان هستید.
* مجموعه آثار استاد شهید مطهرى(حماسه حسنی 1و2)) ؛ ج‏17 ص252-253- با ویرایش جزئی