آتش؛ باطن گناه

 

 برخی گمان می‌کنند که خداوند وقتی سخن از حقایق برخی از امور از جمله گناه می‌کند و آن را آتش می‌داند، از باب تمثیل است؛ در حالی که این گونه نیست. وقتی قرآن می‌گوید: وَلَا یَغْتَبْ بَعْضُکُمْ بَعْضًا أَیُحِبُّ أَحَدُکُمْ أَنْ یَأْکُلَ لَحْمَ أَخِیهِ مَیْتًا فَکَرِهْتُمُوهُ؛ و بعضى از شما غیبت بعضى نکند آیا کسى از شما دوست دارد که گوشت برادر مرده‌اش را بخورد، از آن کراهت دارید.(حجرات، آیه 12) وقتی غیبت می‌کنید، واقعا دارید گوشت برادر مرده خود را می‌خورید. از همین رو، پیامبر(ص) به آن دو نفر که غیبت امیرمومنان علی(ع) را می‌کردند، یا آن زنان روزه‌داری که غیبت کرده بودند، فرمود شما روزه ندارید، شما گوشت خوردید. آنان عرض کردند: ما چیزی نخوردیم. حضرت (ص) دستور داد طشتی آوردند، سپس فرمود: بالا بیاورید و قِی کنید! اینها گوشت را قِی کردند. آنان عرض کردند: یا رسول الله! ما چیزی نخورده بودیم. حضرت(ص) فرمود: این تکه گوشت همان غیبتی است که شما کردید(محجه البیضاء، فیض کاشانی، ج 5، ص 252) 
از نظر قرآن کسی که مال یتیم را به ظلم و ستم می‌خورد، آتش می‌خورد. خداوند می‌فرماید:  إِنَّ الَّذِینَ یَأْکُلُونَ أَمْوَالَ الْیَتَامَى ظُلْمًا إِنَّمَا یَأْکُلُونَ فِی بُطُونِهِمْ نَارًا وَسَیَصْلَوْنَ سَعِیرًا؛ قطعا کسانى که اموال یتیمان را به ستم مى‌‏خورند، جز این نیست که آتشى در شکم خود فرو مى‌‏برند و به تحقیق در آتشى فروزان درخواهند آمد.(نساء، آیه 10)
این آیه می‌فرماید آنچه می‌خورند همین الان آتش است و همین الان در آن آتش فروزان درآمده‌اند؛ تنها مشکل این است که انسان بر دیده‌های قلبش پرده کشیده و نمی‌تواند این حقیقت را ببیند؛ وگرنه همین الان هم آتش را می‌دید که می‌خورد و هم آن آتش فروزان را در جان خود احساس می‌کرد و خود را وصل به آتش دوزخ می‌یافت: لَتَرَوُنَّ الْجَحِیمَ ثُمَّ لَتَرَوُنَّهَا عَیْنَ الْیَقِینِ؛ به یقین دوزخ را مى‌‏بینید؛ سپس آن را قطعا به عین‏الیقین می‌بینید.(تکاثر، آیات 6 و 7) همان طوری که «حارثه بن مالک بن نعمان انصاری» آن جوان مدنی دوزخ و دوزخیان و بهشت و بهشتیان را می‌دید. (اصول کافی، ج 3، صفحه 89) وی در جنگ موته به شهادت رسید.

(ر.ک: حلیهًْ الاولیاء، ج 1 و 2 و صفحه 356 آن از انتشارات مکتبهًْ الخانجی و

مطبعهًْ‌السعاده مصر، 1351 ه)