هرچه کنی، به خود کنی

 

انسان موجودی شگفت انگیز است؛ زیرا همیشه در حال تحول و شدن است و تا زمانی که در دنیا است و حتی پس از آن در عالم برزخ می‌تواند از این تغییرات مثبت و منفی سود برد؛ زیرا شاکله هر کسی را اعمال و افکار او می‌سازد؛ چنانکه اعمال و افکار او را شخصیت او می‌سازد. این تبادل میان عمل و شخصیت موجب می‌شود تا انسان همواره در حال تغییر و تبدل باشد. خدا درباره این تغییرات دائمی به انسان هشدار داده و می‌فرماید به گونه‌ای عمل کنید که خود عمل و آثاری که به جا می‌گذارد، نیک و سازنده باشد، نه منفی و غیر سازنده.(بقره، آیات 126 و 162 و 285)
در سوره یس می‌فرماید: وَنَکْتُبُ مَا قَدَّمُوا وَآثَارَهُمْ؛ آنچه را از پیش فرستاده‏‌اند همراه با آثار اعمال درج مى ‏کنیم.(یس، آیه 12)
این ثبت الهی بیرون از وجود آدمی انجام نمی‌گیرد، بلکه در درون آدمی انجام می‌شود؛ از این رو انسان با اعمال خوب و بد خویش، از خود چهره‌ای می‌سازد که ملکوت آن می‌تواند انسان فرشته یا انسان حیوان یا انسان سنگ باشد.(اعراف، آیه 179؛ فرقان، آیه 44)
پس همان طوری که اعمال خوب چون ایمان به قرآن و اسلام ،نورانیت را در دل آدمی می‌آفریند و انسان را صاحب نورانیت می‌کند که در آخرت و جهان بی‌خورشید، دارای نور باشد(حجرات، آیه 7؛ انعام، آیه 122؛ شوری، آیه 52؛ حدید، آیه 13)  همچنین اعمال بد و زشت آتشی در درون می‌آفریند که دوزخ و دوزخیان دیگر از آن می‌سوزند.(همزه، آیات 5 تا 9)
لذا انسان باید مواظب باشد چه اعمالی را انجام می‌دهد. براین اساس خدا می‌فرماید: إِنْ أَحْسَنْتُمْ أَحْسَنْتُمْ لِأَنْفُسِکُمْ وَإِنْ أَسَأْتُمْ فَلَهَا؛ اگر نیکی کنید به خودتان نیکی کردید و اگر بدی کنید به خودتان بدی کرده‌اید.(اسراء، آیه 7)
در این جملات خدا با آوردن لام ملکیت بیان می‌کند که هر کسی مالک حقیقی اعمال خودش است؛ حال این اعمال، خوب باشد یا بد، باید بداند: «هرچه کنی، به خود کنی/گر همه نیک و بد کنی».