شب 23، شب قدر است!

آن شب قدرى که گویند اهل خلوت امشب است         

           یارب این تاثیر دولت از کدامین کوکب است

در تعیین ((شب قدر)) اختلاف نظر است ، ولى از مجموع روایت هاى وارد شده در این موضوع و سیره پیامبر (صلى الله علیه و آله و سلم ) و اهل بیت (ع) و اصحاب مى توان گفت :

شب قدر بودن شب بیست و سوم ماه مبارک رمضان ، یقینى است . و شب هاى نوزدهم و بیست و یکم وسیله اى براى دست یافتن به آن است .

اینک به ادله اى چند در این خصوص اشاره مى شود:

الف ) از شیعه و اهل سنت نقل کرده اند که : عبدالله انیس انصارى (جُهَنى ) که در خارج مدینه مى زیسته و شرایطش طورى بوده که نمى توانسته زیاد به مدینه بیاید و از خیرات و برکات رسول خدا (ص ) استفاده کند روزى خدمت رسول خدا (ص ) شرفیاب شد و عرض کرد: من شتران و گوسفندان و کارگرانى دارم و منزلم از مدینه دور است ، ولى دوست دارم ، یک شب از شب هاى ماه رمضان را معین فرمایید تا سعى کنم به مدینه بیایم و در نماز حاضر شوم .

پیامبر اکرم (ص ) مطلبى را به گوش او سرى فرمودند و پس از آن این مرد، شب هاى بیست و سوم ماه رمضان با شتران و گوسفندان و کارگران خود وارد مدینه مى شد.(1)

بعضى این روایت را با شب قدر تطبیق داده اند.

قرآن در شب 23 رمضان نازل شده است . از سوى دیگر بر حسب دو آیه از قرآن ، این کتاب آسمانى در ماه رمضان و در شب قدر نازل شده است ، بنابراین شب قدر شب 23 رمضان است

ب ) سفیان بن السمط گوید:

گفتم به ابی عبدالله:

((شبهایى که احتمال مى رود، ((شب قدر)) در آنها باشد، کدام است ؟))

حضرت فرمود:

((تسع عشره واحدى و عشرین و ثلاث و عشرین ؛ شب نوزدهم و بیست و یکم و بیست و سوم است .))

پرسیدم : اگر کسى معذور باشد، به کدام شب بیشتر اهمیت بدهد؟ فرمودند:

((ثلاث و عشرین ؛ به شب بیست و سوم .))

پ ) از امام صادق (علیه السلام ) روایت است که فرمودند:

اندازه گیرى و تقدیر امور در شب نوزدهم انجام مى شود و سپس در بیست و یکم ، ابرام و مهیا براى امضا مى گردد و آن گاه در شب بیست و سوم ، امضا خواهد شد.

ت ) شیخ صدوق مى فرماید:

 بزرگان شیعه اتفاق کرده اند که شب قدر، بیست و سوم رمضان است .(2)

ث ) فتّال نیشابورى نیز مى نویسد:

((بیشتر مشایخ ما اتفاق کرده اند که بیست و سوم ماه رمضان ، شب قدر است .))(3)

اعمال مخصوص این شب نیز مؤ ید مدعاى ماست ؛ مثلا انجام دو غسل (اول و آخر شب ) و خواندن هزار مرتبه سوره قدر و تلاوت سوره دخان که نخستین آیه اش این است : (انا انزلناه فى لیلة مبارکة ).

ج ) در تفسیر گازر آمده است :

((عبدالله عمر گفت : در عهد رسول (صلى الله علیه و آله و سلم ) چند نفر از صحابه به خواب دیدند که شب قدر، شب بیست و سوم است . حضرت رسول (صلى الله علیه و آله و سلم ) فرمودند: خواب هاى شما موافق است ، هر که خواهد عبادتى کند، به شب بیست و سوم اهمیت دهد.))

چ ) و در خبر است که بنى سلمه جمعى را به مدینه فرستادند تا از رسول (صلى الله علیه و آله و سلم ) بپرسند که شب قدر، کدام شب است . به نزدیک حضرت آمدند و سوال کردند. حضرت در جواب پرسشى کردند: امشب چندم است ؟ گفتند: بیست و دوم . سپس پیامبر خدا (صلى الله علیه و آله و سلم ) فرمودند: ((فردا شب .))

ح ) از امام صادق (علیه السلام ) منقول است که فرمودند:

از این روایت استفاده مى شود که "محققا شب بیست و سوم رمضان ، همان لیله جهنى است که در آن ، هر امر محکمى فیصله داده خواهد شد و در آن شب ، هر حادثه اى اعم از بلا، مرگ ، زندگى و روزى و تمام آنچه از حوادث الهى در این شب و سایر شب ها در طول سال واقع خواهد شد، معین مى گردد.

و سپس امام (علیه السلام ) مى افزایند:

خوشا به حال آن بنده اى که شب یاد شده را به رکوع و سجود احیا نماید و گناهان خود را در مقابل دیدگان مجسم کند و بر انجام آنها بگرید که اگر چنین کرد، امیدوارم که به خواست خدا ناامید نشود.))(4)

حفص بن غیاث از امام صادق (علیه السلام ) از رسول خدا (صلى الله علیه و آله و سلم ) نقل کرده است :

انزل القرآن فى ثلاث و عشرین من شهر رمضان ؛(5)

قرآن در شب 23 رمضان نازل شده است . از سوى دیگر بر حسب دو آیه از قرآن ، این کتاب آسمانى در ماه رمضان و در شب قدر نازل شده است ، بنابراین شب قدر شب 23 رمضان است .

سید ابن طاووس رحمه الله مى گوید: ((طبق کشف و بیان، شب قدر همان شب بیست و سوم رمضان مى باشد.))(6)

پی نوشت ها:

1.وسائل الشیعه ، ج 7، ص 262؛ بحارالانوار، ج 94، ص 9 و دعائم الاسلام ، ج 1، ص 282؛ تفسیر نور الثقلین ، ج 5، ص 626

2.خصال ، ج 2، ص 102 و بحارالانوار، ج 94، ص 16.

3.روضة الواعظین ، ص 348.

4.بحارالانوار، ج 94، ص 4 و مستدرک الوسائل ، ج 7، ص 474.

5.الکافى ، ج 2، ص 628.

6.اقبال الاعمال ، ص 206.