راه خود ارزیابی

بسیاری از مردم می‌پرسند: من چگونه آدمی هستم؟ کجای کار قرار دارم؟ این پرسش‌ها می‌تواند از دیگران باشد و پاسخ‌های آنان، یا آنکه از خود باشد و پاسخ دل.

برای اینکه خودتان را بشناسید و خود ارزیابی داشته باشید، می‌توانید به شاخص‌هایی که خداوند بیان کرده مراجعه کنید و با عرضه آن به دل خودتان، وضعیت کنونی خودتان را نیز به دست آورید.
اصولا انسان‌ها محبتی دارند که گاه با محبوبی همراه است؛ یعنی تعلقی دارند که گاه با متعلق همراه است؛ زیرا ممکن است این محبت و تعلق باشد ولی محبوب و متعلق نباشد. مثلا دختر و پسری را دوست دارد، ولی به هر دلیلی آن طرف دیگر حاضر به ازدواج با او نمی‌شود. او تعلق و محبت را دارد، هر چند که محبوب و متعلق در اختیار نباشد.
بسیاری از مردم گرفتار همین نوع از تعلقات و محبت‌ها هستند و همین تعلقات و محبت‌ها آنان را سرگرم خود کرده است. 
از نظر قرآن مهم‌ترین محبت‌ها و تعلقات بشری به چند چیز است. خداوند می‌فرماید: محبّت امور مادی، از زنان و فرزندان و اموال هنگفت از طلا و نقره و اسبهای ممتاز و چهارپایان و زراعت، در نظر مردم جلوه داده شده است؛ (تا در پرتو آن، آزمایش و تربیت شوند؛ ولی) اینها (در صورتی که هدف نهایی آدمی را تشکیل دهند،) سرمایه زندگی پست (مادی) است و سرانجام نیک (و زندگیِ والا و جاویدان)، نزد خداست. (آل عمران، آیه 14)

پس به خودتان مراجعه کنید و اگر دیدید در دلتان محبت و تعلق به این امور هست، بدانید جان کندن و جان دادن سخت خواهد شد؛ زیرا هر چند متعلق و محبوب را ندارید ، ولی این تعلقات شما را نمی‌گذارد تا راحت جان بدهید و از این امور بگذرید. از آیه به دست می‌آید که سخت‌ترین و بدترین تعلقات و محبت‌های شهوانی انسان ، زنان و پسران و سپس زر و سیم و پس از آن اسبهای مسابقه و چارپایان و در نهایت کشت و زراعت است.
اگر کسی به اعتباراتی چون نام و نشان و عنوان و پست و منصب از قبیل وکیل و رئیس ‌و مدیرعامل و وزیر و دکتر ومانند آنها دلخوش کند؛ این دیگر چقدر بدبخت است که به پست‌ترین تعلقات دنیا دلخوش کرده که حتی در آن پنج قسمی نیست که خداوند فرموده است.