راوی میگوید: از امام رضا(ع) شنیدم که میفرمود: مومن، مومن نیست مگر اینکه سه خصلت در او وجود داشته باشد: خصلتی از پروردگارش، و خصلتی از پیامبرش، و خصلتی از امامش. اما خصلتی که از پروردگار باید داشته باشد، راز داری است، خداوند فرموده: «دانای غیب است و هیچکس را از غیب خود آگاه نمیکند، مگر پیامبری را که مورد رضایت او باشد.»
و اما خصلتی را که از پیامبر باید داشته باشد، خوشرفتاری با مردم است، زیرا خداوند پیامبرش را به خوشرفتاری با مردم دستور داده است و فرموده: «راه عفو و گذشت را در پیش گیر و به نیکوکاری فرمان بده» و اما خصلتی که از امام باید داشته باشد، شکیبایی در سختی و گرفتاری است.(1)
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
1- الحکم الزاهره، ترجمه انصاری، ص 460
قال الامام العسکری(ع):
علامات المومن خمس:
صلاهًْ الاحدی والخمسین،
و زیارهًْالاربعین، والتختم بالیمین،
و تعفیرالجبین،
والجهر ببسمالله الرحمن الرحیم.»
امام حسن عسکری(ع) فرمود:
مومن پنج نشانه دارد:
اقامه 51 رکعت نماز(نمازهای واجب و مستحب)،
خواندن زیارت اربعین،
انگشتر عقیق در دست راست کردن،
در سجده پیشانی بر خاک مالیدن،
و «بسمالله الرحمن الرحیم» را (در نماز) بلند گفتن. (1)
________________________
1- وسائلالشیعه، ج 10، ص 373
پیادهروی در مراسم اربعین یک توفیق عظیم و وصف ناپذیر است که برای بهرهوری بیشتر از این سفر معنوی لازم است تا زائرین آدابی را رعایت کنند. توفیق رفتن به زیارت سید و سالار شهیدان در مراسم اربعین آن هم با پای پیاده، شامل عاشقان شوریده حالی میشود که با شیدایی خاص خود این سفر عشق را در مینوردند تا نهایتا کام تشنه خویش را با وصال به معشوق سیراب کنند. این سفر عشق را آدابی نورانی است که امام صادق(ع) در ضمن حدیثی که در کامل الزیارات باب48 آمده به 13 مورد ازآنهااشاره میفرماید که در ادامه میخوانیم:
***
1. رفتار نیکو با همراهان
«حُسْنُ الصَّحَابَةِ لِمَنْ یَصْحَبُک»؛ خوشرفتاری با همراهان.
توجه به ارزشهاى اخلاقىِ اسلام در سفر زیارتی، این مسافرت معنوی را بسیار شیرین و جاذبهدار میکند. یکی از این ارزشهای اخلاقی که رعایت آن پسندیده است؛ رفتار نیکو با همراهان است. انسان باید به همسفر خویش به دید زائر امام نگاه کند و نهایت احترام، ادب، مهربانی، خوش خلقی و تواضع را داشته باشد و اگر احیانا در طول سفر بر اثر محدودیت امکانات، ازدحام جمعیت، خستگی راه یا بیماری، با بدخلقی او مواجه شد، با سعه صدر و مدارا آن را مدیریت کند.
2. کمگویی
«قِلَّهًْ الْکَلَامِ إِلَّا بِخَیْر»؛ کمگویى، جز به نیکى.
پرحرفی و بیش از حد صحبت کردن، خصوصاً در مکانهایی که در طول سفر برای استراحت عمومی تعبیه شده، علاوهبر آنکه موجب اذیت اطرافیان میشود آفتی است که ناخودآگاه انسان را در ورطه هلاکت و سقوط میافکند و باعث میشود انسان به گناهانی مانند دروغ، غیبت، تهمت، سخن چینی و... مبتلا شود، لذا شایسته است که به مقدار ضرورت سخن گفته شود تا از مفاسد پرحرفی در امان بود.
3. فراوان به یاد خدا بودن
«کَثْرَهًُْ ذِکْرِ الله»؛ بسیاری یاد خدا.
در اسلام برای عباداتی مانند نماز، روزه، حج و... محدودیتهای زمانی، مکانی، کمّی و کیفی وجود دارد و تنها ذکر خداست که نه تنها محدودیت ندارد بلکه توصیه به کثرت آن نیز شده است: «یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا اذْکُرُوا اللَّهَ ذِکْراً کَثیراً؛ اى کسانى که ایمان آوردهاید ذکر حق و یاد خدا (به دل و زبان) بسیار کنید». بر همین اساس توصیه میشود برای آمادگی پیدا کردن حضور در پیشگاه معصوم و کسب حال معنوی، ذکر و یاد خدا را داشته باشیم که آثار سازنده روحى و اخلاقى فراوانى به جای میگذارد و زائرین به راحتی میتوانند با برنامهریزی مشخص و همراه داشتن یک صلوات شمار ساده، اذکار فراوانی را در این سفر معنوی انجام دهند.
4. پاکیزگی لباس
«نَظَافَهًْ الثِّیَاب»؛ پاکیزگی لباس.
از آنجا که حالت روحی و جسمی و ظاهر و باطن در یکدیگر تأثیر متقابل دارند، حضرت نکتهای را در مورد وضعیت ظاهری مبنی بر پاکیزگی لباس زائر تذکر میدهند که لباس تمیز و وضع ظاهری زائر در پدید آمدن حال مناسب روحی و ایجاد نشاط معنوی تاثیرگذار است. به علاوه، بخشی از حرمتگذاری به شخصیتی که به دیدارش میرویم، در آراستگی ظاهر و مرتب بودن لباس جلوه میکند، بر همین اساس به پاکیزگی لباس توصیه شده است.
5. غسل پیش از آمدن به مرقد امام حسین(ع)
«الْغُسْلُ قَبْلَ أَنْ تَأْتِیَ الْحَائِر»؛ غسل قبل از آنکه وارد حائر شوی.
طهارت روحی، شرط ارتباط با پاکدلان و پاک جانان و حضور در اماکن مقدس است، لذا یکی از آداب این سفر، که قبل از ورود به حرم توصیه میشود، غسل زیارت است. شخصی از امام صادق(ع) سؤال کرد منظور از آیه: «خُذُوا زینَتَکُمْ عِنْدَ کُلِّ مَسْجِد؛ زیورهاى خود را در مقام هر عبادت به خود برگیرید»، چیست؟ حضرت فرمودند: «الْغُسْلُ عِنْدَ لِقَاءِ کُلِ إِمَامٍ»؛ مراد غسل کردن هنگام ملاقات امام است.
زائر به برکت این غسل، کسب طهارت، معنویت و نورانیت میکند، شاهد بر این مطلب دعایی است که امام صادق(ع) هنگام غسل زیارت توصیه فرموده اند: «بِسْمِ اللَّهِ وَ بِاللَّهِ اللَّهُمَّ اجْعَلْهُ لِی نُوراً وَ طَهُوراً وَ حِرْزاً وَ شِفَاءً مِنْ کُلِّ دَاءٍ وَ آفَهًٍْ وَ عَاهَهًْ اللَّهُمَ طَهِّرْ بِهِ قَلْبِی وَاشْرَحْ بِهِ صَدْرِی وَ سَهِّلْ بِهِ أَمْرِی؛ به نام خدا و به کمک خدا، خدایا آن را قرار ده روشنى و پاککننده و نگه دارنده و شفاى از هر درد و بیمارى و آفت و آسیب، خدایا دلم را با آن پاک کن و سینهام را بگشاى و کارم را با آن آسان گردان».
6. بسیار نماز خواندن
«کَثْرَهًْ الصَّلَاهًْ»؛ بسیار نمازگزاردن.
نماز از عالىترین نمونههاى معنوى پیوند با خدا و برترین جلوههاى ذکر خدا است و امام حسین(ع) از اقامه کنندگان نماز است، همچنانکه در زیارت نامه ایشان آمده است: «أَشْهَدُ أَنَّکَ قَدْ أَقَمْتَ الصَّلَاهًْ وَ آتَیْتَ الزَّکَاهًْ؛ گواهى مى دهم که تو برپادارنده نماز و دهنده زکات هستى»، نماز در حادثه عاشورا جلوه خاصی داشت، از نمازهای سید الشهداء (ع) و اصحابش در شب عاشورا، از نماز اول وقت حضرت در ظهر عاشورا، گرفته تا نمازهای شب حضرت زینب (س) در حالت اسارت و...
لذا یکی از شاخصههای شیعه واقعی و عاشق امام حسین(ع) اهمیت به نماز است و بر همین اساس نباید از نماز اول وقت و نوافل شب در سحرگاهان غافل ماند.
7. صلوات فرستادن
«الصَّلَاهًْ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّد»؛ صلوات فرستادن بر محمّد (ص) و خاندانش.
صلوات فرستادن، ذکر بسیار مبارک و با عظمتی است که بر زبان آوردن آن در همه احوال و زمانها دارای ثواب است و در این سفر که زائرین برای زنده نگه داشتن نام اهل بیت علیهمالسلام، گام بر میدارند، زیبنده است که مترنّم به این ذکر باشند.
8. با وقار بودن
«التَّوْقِیرُ لِأَخْذِ مَا لَیْسَ لَک»؛ با وقار بودن در صرفنظر از دریافت آنچه متعلق به انسان نیست.
وقار که بیانگر یک نوع آرامش ظاهری، سنگینی و متانت شخصیت است، به انسان این امکان را میدهد که از کارهای سبک، شوخیهای نامناسب و کارهای زننده که مناسب شأن یک مسلمان نیست برحذر باشد و شأن یک زائر را کاملا رعایت کند.
9. پرهیز از نگاه به حرام
«یَلْزَمُکَ أَنْ تَغُضَّ بَصَرَک»؛ لازم است که چشمانت را بپوشانی.
زائری که قرار است چشمش به جمال مرقد مطهر حسین بن علی(ع) روشن شود، باید در طول سفر مراقب چشمان خویش باشد تا مبادا به حرام بیفتد که مراقبت نکردن از نگاه حرام، آن حال خوش معنوی را از زائر خواهد گرفت.
10. کمک به نیازمندان در سفر
«یَلْزَمُکَ أَنْ تَعُودَ إِلَى أَهْلِ الْحَاجَةِ مِنْ إِخْوَانِکَ إِذَا رَأَیْتَ مُنْقَطِعاً وَ الْمُوَاسَاهًْ»؛ لازم است که مراقب همراهان حاجتمند بوده و با آنان همراهی کنی.
در مراسم پیادهروی اربعین که خیل مشتاقان حضور دارند و خدام زائر الحسین(ع) بدون منت و با افتخار کارگشایی دارند، چه زیباست که زائرین نیز در این امر عظیم سهیم باشد و مراقب بزرگترها، مسنترها و افرد محتاج به کمک باشند و از آنان دستگیری کنند، که سیدالشهداء(ع) در این زمینه فرمودند: «وَ مَنْ نَفَّسَ کُرْبَهًَْ مُؤْمِنٍ فَرَّجَ اللَّهُ عَنْهُ کُرَبَ الدُّنْیَا؛ هر کس اندوهی را از دل یکی از اهل ایمان بزداید، خداوند متعال غصههای دنیا و آخرت او را از میان بر میدارد. [مشکلاتش را حل خواهد کرد]».
11.تقیه
«وَ یَلْزَمُکَ التَّقِیَّهًُْ الَّتِی قِوَامُ دِینِکَ بِهَا»؛ و بر تو لازم است تقیهای که موجب قوام دینت است را رعایت کنی.
علیرغم تلاش دشمن بر تفرقه و جدایی بین امت اسلامی، حفظ وحدت و انسجام از توصیههای دیگر حضرت است، بر همین اساس باید از هر نوع کاری که به این وحدت آسیب میزند، مانند مطرح کردن اختلافات مذهبی، توهین به بزرگان یکدیگر و القاء شبهات و... به شدت خودداری شود.
12. ترک گناهان
«الْوَرَعُ عَمَّا نُهِیتَ عَنْه»؛ و از آنچه نهى شدهاى، پارسایى بورزى.
طبق آیه قرآن کریم سه دسته هستند که ناظر اعمال انسان هستند: «وَ قُلِ اعْمَلُوا فَسَیَرَى اللَّهُ عَمَلَکُمْ وَ رَسُولُهُ وَ الْمُؤْمِنُون؛ و بگو که هر گونه عمل کنید خدا آن عمل را مىبیند و هم رسول و مؤمنان بر آن آگاه مىشوند»، در واقع علاوهبر حق تعالی و رسول مکرم اسلام (ص)، مؤمنین نیز ناظر افعال انسان هستند و اهل بیت (ع) مصداق بارز آن است. امام صادق(ع) در تفسیر این آیه شریفه و بیان مصداق مومنون میفرمایند: «هُمُ الْأَئِمَّهًْ؛ مراد از مومنون، ائمه (ع) هستند». بنابراین ادب حضور اقتضاء میکند زائر کاملا مراقب اعمال و رفتار خود باشد و بداند در هر قدمی که بر میدارد و هر کلامی که میگوید، امام حسین(ع) و سایر ائمه (ع) او را میبینند.
13. ترک مجادله
«وَ الْخُصُومَهًْ وَ کَثْرَهًْ الْأَیْمَانِ وَ الْجِدَالِ الَّذِی فِیهِ الْأَیْمَان؛ و نیز [پرهیز کنی] از بگو مگو کردن و سوگند فراوان و کشمکشهایى که در آن، سوگند یاد میشود».
بنابراین شایسته است که زائر این آداب را رعایت کند تا مستحقّ بازگشت با آمرزیدگى و رحمت و خشنودى خدا شود
از: فارس
امام حسین(ع) در سخنرانی خود چنین فرمود: ای مردم! در بزرگواری کردن از یکدیگر سبقت گیرید، و در غنیمتهای زندگی سرعتجویی نکرده و اکتفا نکنید به کار خیری که هنوز به حساب شما نگذاردهاند، و با کامیابی برای خود ستایش کسب کنید، و با امروز و فردا کردن، برای خود نکوهش تهیه نکنید.
پس هرگاه کسی به دیگری احسانی کرده، که میبیند سپاس آن را به جای نیاورد (باید بداند) همان خداوند پاداشش را خواهد داد که عطایش بیشتر و پاداشش بزرگتر است، و بدانید که حاجات مردم (نیازهای آنان) به سوی شما از نعمتهای خدا بر شما میباشد، پس مبادا از آنها خسته و ملول شوید، که نعمت تبدیل به نقمت و عذاب گردد. (1)
_______________
1- بحارالانوار، ج 78، ص 121
اعتراض یک میلیاردر به حذف یارانهاش سوژه یک کاریکاتوریست شد. در خبرها آمده فردی که در یکی از پاساژهای تهران بیش از ۲۰ میلیارد تومان تراکنش سالیانه و حدود ماهی ۲۰۰ میلیون تومان تراکنش داشت، به حذف یارانه خود اعتراض کرده است.
" پایگاه خبری تحلیلی اعتدال "
قالالامامالحسین(ع):
«واعلموا ان الدنیا حلوها و مرها حلم، و الانتباه فی الاخرهًْ، و الفائز من فازفیها،
والشقی من شقی فیها»
امامحسین(ع) فرمود:
بدانید که شیرینی و تلخی دنیا، رویایی بیش نیست، و آگاهی و بیداری واقعی در
آخرت است. و رستگار کسی است که در آخرت رستگار است، و تیرهبخت کسی
است که در آخرت تیرهبخت باشد. (1)
_____________
1- بحارالانوار، ج 45، ص 90
قالالامامالحسین(ع):
«لیس الموت فی سبیل العز الاحیاهًْ خالدهًْ،
و لیست الحیاهًْ مع الذل الا الموت الذی لا حیاهًْ معه»
امامحسین(ع) فرمود:
مرگ در راه عزت جز زندگی جاوید،
و زندگی با ذلت جز مرگ بیحیات نیست. (1)
___________________
1- احقاق الحق، ج 11، ص 60
«شعیببن عبدالرحمن خزاعی» نقل میکند: بعد از حماسه عاشورا، مردان قبیله بنیاسد، هنگامی که خواستند جسد مطهر حضرت سیدالشهدا(ع) را دفن کنند، بر دوش آن حضرت اثر زخمی یافتند که کاملا از جراحات جنگی متفاوت بود.
زخم کهنهای بود که هیچ شباهتی به زخمهای روز عاشورا نداشت. از امام سجاد(ع) در این مورد سؤال کردند. آن حضرت در پاسخ فرمود: این زخم بر اثر حمل کیسههای غذا و به دوش کشیدن هیزم به خانههای بیوه زنان و یتیمان است.(1)
___________________
1- بحارالانوار، ج 44، ص 190
جمعهها طبع من احساس تغزل دارد
ناخودآگاه به سمت تو تمایل دارد
بی تو چندیست که در کار زمین حیرانم
مانده ام بی تو چرا باغچه ام گل دارد
شاید این باغچه ده قرن به استقبالت
فرش گسترده و در دست گلایل دارد
تا به کی یکسره یکریز نباشی شب و روز
ماه مخفی شدنش نیز تعادل دارد
کودکی فال فروش است و به عشقت هر روز
می خرم از پسرک هر چه تفأل دارد
یازده پله زمین رفت به سمت ملکوت
یک قدم مانده زمین شوق تکامل دارد
هیچ سنگی نشود سنگ صبورت ، تنها
تکیه بر کعبه بزن، کعبه تحمل دارد
سیدحمیدرضا برقعی
ای آنکه در نگاهت حجمی ز نور داری
کی از مسیر کوچه قصد عبور داری؟
چشم انتظار ماندم، تا بر شبم بتابی
ای آنکه در حجابت دریای نور داری
من غرق در گناهم، کی میکنی نگاهم؟
برعکس چشمهایم چشمی صبور داری
از پردهها برون شد، سوز نهانی ما
کوک است ساز دلها، کی میل شور داری؟
در خواب دیده بودم، یک شب فروغ رویت
کی در سرای چشمم، قصد ظهور داری؟
عباس سجادی
ده سال مدرس همسر
حضرت امام در منزل مشوق بسیار خوبی جهت تحصیل- چه قدیمه و چه جدید- برای ما بودند و در حل مشکلاتمان دخالت مستقیم داشتند. مادر ما تقریباً 15 ساله بودند که با امام ازدواج کردند و طبیعتاً تحصیل را در منزل پدر ترک گفتند اما امام از جهت اینکه اجحافی به همسرشان نشده باشد، به گفته مادر ده سال تمام به طور مرتب همه روزه خودشان معلم ایشان میشوند و دروس قدیمه را به خانم تدریس میکنند. در مورد حقوق زن- که از چه خانوادهای به منزل شوهر میآید و همسر باید مطابق شأن او رفتار کند. پدر من این مسئله را که مادر از یک خانواده مرفه بودهاند در نظر گرفتهاند و خانم همیشه دو کمک کار داشتهاند، یکی برای امور داخلی منزل و یکی برای نگهداری بچهها. از مادرم شنیدهام پدر برای نگهداری بچهها در شبزندهداریها به پیشنهاد خودشان هر دو ساعت یک بار کمک میکردهاند، مادر نقل میکنند: «در طول این دو ساعت تا آنجا که به من نیاز نبود بیدارم نمیکردند و خودشان به تنهایی بچه را نگه میداشتند.»(۱)
امام و سن تکلیف دختران
امام قبل از سن تکلیف هیچ اصراری برای انجام امور واجب نشان نمیداد، خود من تا 9 سالگی حجاب نداشتم، به یاد دارم که در سن 8 سالگی مایل بودم که چادر بگذارم، وقتی مادر این مسئله را با امام در میان گذاشتند، ایشان فرمودند خداوند تکلیف نکرده است. من عقیده دارم که ایشان میخواستند بچه بفهمد که در سنی تکلیف ندارد و در سن دیگر مکلف است و باید اموری را انجام بدهد.
حضرت امام وقتی تکلیف میکردند که خداوند تبارک تکلیف کرده است و آن زمان با یک دختر 9 ساله مطابق خانم 25 ساله و با یک پسر 15 ساله مطابق یک مرد 30 ساله رفتار میکردند و آنها را از حضور در کنار یکدیگر، حتی در منزل برای ملاقاتهای غیر ضروری منع میفرمودند.(۲)
فاجعه بیبند و باری
عامل بیعلاقه شدن به خانواده
یکی از چیزهایی که انسان را، زن و مرد را به محیط خانواده علاقهمند میکند و وابسته میکند، این است که غریزه جنسی او، شهوات او که یکی از ارکان وجودی انسان است، در خانه برآورده میشود. اگر مرد و زن در غیر محیط خانواده، در محیط اجتماع، در محیط تحصیل، در محیط کار، در محیطهای غیر قانونی به لذات جنسی و تمتعات جنسی خود، سرگرم و مشغول بشوند، بزرگترین ضایعهای که به وجود میآید، این است که پیوند قوی میان زن و مرد و میان خانواده پاره میشود و از بین میرود. آن مردی که تشنگی شهوات جنسی خودش را در خارج از محیط خانواده تامین میکند و سیراب میکند یا آن زنی که این حالت را دارد ، خانواده برای او آن جاذبهای را ندارد که برای یک زن و مرد عفیف و معصومی که آن مرد هیچ زنی را جز زن خودش و آن زن هیچ مردی را جز مرد خودش نمیشناسد دارا هست. این هست که وقتی فساد در جامعه رایج شد، وقتی بیبند و باری جنسی در جامعه به وجود آمد، زن و مرد به محیط خانواده علاقهای نخواهند داشت، جوان به تشکیل خانواده رغبتی ندارد، دختر و پسر به ازدواج علاقهای ندارند.
همان طور که شما ملاحظه میکنید در دنیای امروز و در فرهنگ غربی امروز مطلب این چنین است . البته فرهنگ غربی است، ناشی از شیوههای خبیث و پلید سرمایهداری غربی است. اما متاسفانه در همه جای دنیا حتی در کشورهای غیر سرمایهداری و کشورهای جهان سوم کشانده شده است و آنجاها به صورت یک فرهنگ رایج شده است و در آنجاها شما ملاحظه میکنید که دختر و پسر به ازدواج، چندان رغبتی ندارند. سنین ازدواج سنین دیری هست، در حالی که در اسلام سنین ازدواج ، سنین زودی است . این برای همین است که اگر در جامعه فساد به وجود آید ، خانواده ضعیف میشود و اگر خانواده قوی بود فساد در جامعه زمینه رشد پیدا نمیکند. این یکی از مهمترین انگیزههای اسلام هست. برای اینکه در سطح جامعه بیبند و باری جنسی و برآمدن شهوات به صورت آزاد و بیقید و شرط وجود نداشته باشد. این یک نکته برای حفظ خانواده است و خانواده به عنوان کانون آرامش و آسایش برای هر زن و مردی لازم است.
* خطبههای نماز جمعه ؛ 19/7/65، روزنامه رسالت
تقدیم به ملت مظلوم فلسطین
ای قدس، ای حماسه شورانگیز
بر دفع ظلم سامریان برخیز
بنگر که از شرارت صهیونی
گشته بهار خستهدلان پائیز
ابلیس حکم رانده به هر وادی
بس نارواتر از ستم چنگیز
بس سینهها که گشته زکین صد چاک
بس دیدهها که گشته ز خون لبریز
در خاک و خون فتاده به هر برزن
پیر و جوان و کودک بیتمییز
آوای ناله میرسد از هر کوی
تیغ از نیام برکش و بیپرهیز
برگیر انتقام شهیدان را
صهیونیان سفله بهدار آویز
برکش لگام واقعه بیتاخیر
زین کن سمند حادثه و بستیز
ناباوران پست به آتشکش
سوزند تا به عرصه رستاخیز
این درد جانگداز به پایان بر
فرعونیان به نیل مذلت ریز
خواه از خدای عزوجل نصرت
شادی مسلمین جهان را نیز
خون میشود به تیغ ستم پیروز
بردار سر ز زانوی غم برخیز
سرودهای از استاد براتیپور
«ابن شهرآشوب» مینویسد: روزی امام حسین(ع) به ملاقات بیماری بدهکار به نام «اسامه ابن زید» رفت. او در بستر بیماری، آه و زاری میکرد و مکرر میگفت: ای وای از دست غم و اندوه!
حضرت از او پرسید: چه اندوهی داری؟ اسامه گفت: بدهکارم و غم و غصه شصت هزار درهم قرض، تمام وجودم را فرا گرفته است.
امام حسین(ع) فرمود: ناراحت نباش! من بدهیهای تو را پرداخت میکنم. اسامه گفت: میترسم قبل از پرداخت بدهیهایم بمیرم. حضرت فرمود: من تمام بدهیهایت را قبل از مرگ تو میپردازم.
امام حسین(ع) همچنان که وعده کرده بود، قبل از مرگ اسامه تمام قرضهای او را پرداخت. (1)
____________
1- مناقب آل ابیطالب، ج 3، ص 221