امام رضا(ع) در حدیث سلسله‌الذهب می‌فرماید: قال الله تعالی: کلمه لا‌اله الا الله حصنی فمن قالها دخل حصنی و من دخل حصنی امن من عذابی؛ کلمه توحید (لا اله الا الله) دژ و حصار محکم من است. هر کس آن را بگوید، داخل حصار من شده و هر کس داخل قلعه و حصار من شود، از عذاب من در امان است. (بحارالانوار، ج 49، ص 126، ح 3، به نقل از کشف الغمه، ج 3، ص 144- 145؛ بحارالانوار، ج 49، ص 123، ح 4. به نقل از عیون اخبار الرضا، ج 2، ص 135)
از نظر قرآن، هر کسی هر مشکل و مصیبتی دارد، می‌تواند با پناهجویی به پناهگاه امن الهی، راه برونرفت از مشکلات را نیز به دست آورد؛ زیرا خدا چنین افرادی را مشمول هدایت خاص خویش می‌کند و راه برونرفت را به آنان در قلب ایشان می‌نمایاند: مَا أَصَابَ مِنْ مُصِیبَهًْ إِلَّا بِإِذْنِ اللَّهِ وَ مَنْ یُؤْمِنْ بِاللَّهِ یَهْدِ قَلْبَهُ وَاللَّهُ بِکُلِّ شَیْءٍ عَلِیمٌ؛ هیچ مصیبتى جز به اذن خدا نرسد و کسى که به خدا ایمان آورد دلش را به راه آورد و هدایت می‌کند؛ و خدا است که به هر چیزى داناست. (تغابن، آیه 11)
اگر خدا در همه افراد یک هدایت تکوینی و فطری قرار داده (طه، آیه 50؛ شمس، آیات 7 و 8) برای مومنان، هدایت ویژه‌ای قرار می‌دهد که همراه با وحی خاص است؛ چنانکه در جایی دیگر می‌فرماید:
وَ جَعَلْنَاهُمْ أَئِمَّهًْ یَهْدُونَ بِأَمْرِنَا وَ أَوْحَیْنَا إِلَیْهِمْ فِعْلَ الْخَیْرَاتِ وَ إِقَامَ الصَّلَاهًْ وَ إِیتَاءَ الزَّکَاهًِْ وَ کَانُوا لَنَا عَابِدِینَ؛ و آنان را پیشوایانى قرار دادیم که به فرمان ما هدایت می‌کردند و به ایشان انجام دادن کارهاى نیک و خیر و برپاداشتن نماز و دادن زکات را وحى کردیم و آنان پرستنده ما بودند. (انبیاء، آیه 73)
فرزند فاطمه ششمین نور سرمدم
شیخ الائمه صادق آل پیمبرم
من آخرین امام بقیع مدینه ام
زهر جفای خصم شرر زد به سینه ام
در لحظه های آخر عمرم به زمزمه
ابراز می کنم غم دل را به فاطمه
مادر بیا و حال پریشان من ببین
از سوز زهر سینه سوزان من ببین
هنگام مرگ نام تو ذکر لبم شده
مسمومیت نه، غصه تو قاتلم شده
از یاد ماتم تو پریشان و مضطرم
مثل تو غصه دارم و هم درد حیدرم
دشمن شبانه ننگ به لوح زمانه زد
در پیش اهل خانه ام آتش به خانه زد
از درب خانه شعله آتش زبانه داشت
آن بی حیا به روی دلم داغ می گذاشت
ای وای من که هیچ زجورش ابا نکرد
از پیری و سفیدی مویم حیا نکرد
با دست بسته ام به بر کودکان من
انگار داشت از سر کین قصد جان من
در بین شعله ها به زمینم کشید و برد
مانند مرتضی به زمینم کشید و برد
از ازل دَرد به پیمانۀ خوبان کردند
دل عاشق شده را کلبه احزان کردند
هر کسی را که به عالم سر حشمت خواهی است
لطف کردند و شبی خادم سلطان کردند
سفره‌ای وسعت صدق تو گشودند به دهر
انبیا را سر احسان تو مه‌مان کردند
همه آفاق گرفته است به خود رنگ تو را
با وجودی که همه فضل تو کتمان کردند
در تو دیدند ملائک صفت خالق را
علت این است اگر، سجده به انسان
بر سر سفره دونان نکشم منت نان
من همانم که به من لطف فراوان کردند
هشتمین آینۀ وجه خدائی، صد حیف
شش جهت ظلم به تو حضرت جانان کردند
دل شب بود که گنجینۀ دین را بردند
عده‌ای کفـر صفت، سرقت ایمان کردند
پا برهنه عقب اسب دواندند تو را
آسمان را پس از این حادثه گریان کردند
گر نبودی، اثر از روضۀ ارباب نبود
خلق با حنجر تو ذکر «حسین جان» کردند
ولادت آن حضرت در شهر مدینه سال 83ق بود و در شوال 148 در سن 65 سالگی به شهادت رسیده و در قبرستان بقیع به خاک سپرده شد و به مدت 34 سال امامت کرد.[1]
یکی از لقب های مشهور آن حضرت، صادق است که با نگاهی به روایات می توان گفت که این لقب را همانند مقام امامت، خداوند متعال به آن حضرت عطا کرده و رسول گرامی اسلام(ص) از طریق وحی این خبر را داده بود، چنانکه محمد بن مسلم روایت می کند که نزد امام باقر(ع)نشسته بود که حضرت جعفر(ع) وارد شد.... امام باقرآن حضرت را بغل کرد و به سینه چسباند ،سپس به من فرمود: ای محمد! این امام تو بعد از من است، به او اقتدا کن و از او دانش فراگیر که به خدا قسم این همان صادق است که رسول خدا آن را برای ما وصف کردند و آگاه باش که شیعیان او در دنیا و آخرت پیروز و دشمنانش در دنیا و آخرت بر لسان هر پیامبری نفرین شده هستند.[۲]
امّا اینکه چرا در میان ائمه اطهار(علیهم‌السلام) امام ششم را صادق می‌نامند باز از روایات روشن می شود که رسول خدا راز و رمز این لقب را که خداوند متعال بر آن امام عطا نموده بیان کرده‌اند که به چند روایت به عنوان تبرک اشاره می شود:
1. صادق نام آسمانی آن حضرت: ابی حمزه ثمالی از امام سجاد(ع) پرسید: یابن رسول‌الله، مرا از امامانی خبر ده که پس از رسول خدا اطاعتشان بر ما واجب است؟
امام یکایک ائمه اطهار(علیهم السلام) را شمرد و رسید به نام مبارک امام جعفر(ع) که فرمود: نام او در نزد اهل آسمان صادق است. ابی حمزه ثمالی گوید: پرسیدم: سرورم همه شما صادقید، پس چرا فقط او صادق است؟ امام فرمود: پدرم از پدرش از رسول خدا(ص) نقل کرده که فرمود: وقتی فرزندم جعفر بن محمد بن علی‌بن حسین‌بن علی‌بن ابیطالب متولد شد به او صادق بگویید، زیرا پنجمین فرزند او که جعفر نام دارد، ادعای امامت خواهد کرد و بر خدا دروغ خواهد بست و او نزد خدای متعال جعفر کذاب است.[3]
2. صادق دستور رسول خدا: همان گونه که از روایت اول فهمیده شد، لقب صادق به دستور خدا است که طبری آورده: رسول خدا(ص) فرمودند: وقتی فرزندم جعفربن محمدبن علی‌بن حسین متولد شد او را صادق بنامید، زیرا از فرزندان او پسری به دنیا خواهد آمد که به او جعفر کذاب خواهند گفت. وای بر او از جرأتی که بر خدا می کند و ظلمی که به امام زمانش می کند.[4]
شبیه این روایت از امام زین‌العابدین از رسول خدا نقل شده که در آخر آن آمده، (جعفر کذاب) ادعای امامتی را که حقش نیست خواهد کرد و به کذاب مشهور خواهد شد.[5]
بنابراین لقب مبارک امام ششم شیعیان را خداوند متعال، صادق نامید تا امتیازی باشد بین آن امام حق و راستین از جعفری که به دروغ ادعای امامت می کند.
پی نوشت‌ها:
[1]. ر.ک: شیخ مفید، محمد، الارشاد ، ترجمه هاشم رسولی محلاتی، تهران، دفتر نشر
فرهنگ اسلامی، چاپ سوم، 1383ش، ج2، باب 12، ص252.
زن و شوهر باید همدیگر را در راه صحیح و صراط مستقیم الهی حمایت کنند. اگر هر کدام از اینها مشاهده می‌‌کنند یک عمل خیر و یک کار شایسته‌ای از همسرشان سر می‌زند، آن را تشویق کنند و اگر بر عکس، احساس کردند که خطایی، یک انحرافی ـ خدای نخواسته ـ وجود دارد، سعی در اصلاح آن بکنند. یکدیگر را در راه خدا کمک و تشویق کنند.(3)
زن و شوهر باید سعی کنند که یکدیگر را اصلاح کنند. نه مثل یک آقا بالاسر که مرتب به دیگری نیش بزند؛ نه! مثل یک پرستار، یک مادر و پدر دلسوز.(4)
وجه مشترک زوجین در زندگی باید عبارت باشد از توجه به خدا و اطاعت دستورات الهی و عمل به فرامین خدا. زن و شوهر باید همدیگر را در این جهت حفظ کنند. اگر زن می‌بیند که شوهر او بی‌اعتنا به مسائل دینی است، او را با حکمت و اخلاق خوش و ظرافت و زیرکی زنانه، وادار به آمدن در راه خدا کند. مرد هم اگر می‌بیند زنش بی‌اعتناست، او هم باید همین تکلیف را انجام دهد. این از کارهای اساسی زندگی است.(5)
مراقبت اخلاقی
مهم‌ترین کمک به همسر، این است که سعی کنید همدیگر را دیندار نگهدارید. مراقب باشید همسرتان خطای دینی نکند. این مواظبت هم به معنای پاسبانی و دیده‌بانی نیست. این مراقبت، مراقبت اخلاقی است، مراقبت مهربانانه و مراقبت‌پرستارانه است. اگر چنانچه خطایی از همسرتان دیدید، آن را باید با شیوه بسیار لطیف و عاقلانه‌ای در او از بین ببرید و برطرف کنید. یا با تذکّر و یا با بعضی از مراعات‌ها، نسبت به هم مسئولیت دارید.
زن اگر می‌بیند شوهرش در معاملات بد افتاده، در رفیق بازی‌های بد و معاشرت‌های بد افتاده، یا مرد می‌بیند زنش افتاده در بعضی تجمّل‌پرستی‌های غلط یا ولنگاری‌های غلط، نباید بگوید: حالا او خودش است. نه، شما هر کدام نسبت به هم وظیفه دارید. باید همّت خود را متمرکز کنید. زن و مرد می‌توانند بر روی هم اثر بگذارند...(6)
*پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله خامنه‌ای
1. خطبه عقد مورخه 21/8/1379 2. خطبه عقد مورخه 13/6/1374
چشم تو
ای از بهشت باز دری پیش چشم تو!
افسانه ای ست حور و پری پیش چشم تو
صورتگران چین همه انگار خوانده اند
زیباشناسی نظری پیش چشم تو
باید به جای نرگس و مستی بیاوریم
تصویرهای تازه تری پیش چشم تو
"زین آتش نهفته که در سینه ی من است"
خورشید، شعله... نه. شرری پیش چشم تو
هرشب ز چشم تو نظری چشم داشتیم
دارد دعای ما اثری پیش چشم تو؟
چیزی نداشتم که کنم پیشکش، به جز
دیوان شعر مختصری پیش چشم تو
.jpg)
به شیوه ی غزل اما سپید می آید
صدای جوشش شعری جدید می آید
چه آتشی غم تو باز زیرسر دارد
که باغ شعرٍ تر از آن پدید می آید
دوباره سبز شده خاک سرزمین دلم
مگر زخطّه ی چشمت شهید می آید؟
نفس نفس به امید تو عمر می گذرد
امید می رود آری ، امید می آید
برای درد دل تو مفید نیست کسی
وگرنه نامه برای مفید می آید
مردّدم که تو با عید می رسی از راه
و یا به یُمن قدوم تو عید می آید
کلیدداری کعبه نشانه ی حق نیست
کسی است حق که در آن بی کلید می آید
و حاجیان همه یک روز صبح می گویند:
چقدر بر تن کعبه سفید می آید
حسن بیاتانی
